Opstelling in de klas

Voor groepen in de bovenbouw van het PO en het VO, Mbo en Hbo

Wat er onlangs gebeurde in een tweede klas Mavo/Havo tijdens een tafelopstelling:

In een groep vol energie, vol 'stuiterende stuiterballen' - zoals een van de leerlingen zelf zei - was het voor het eerst dit schooljaar muisstil. Toen een van de 'stoere jongens' zijn irritatie uitsprak over het onderlinge gedrag, 'waar hij zelf ook aan meedeed', was de echte opening gecreëerd. Op de vraag voor wie deze irritatie nog meer gold, stak iedereen zijn/haar hand op, niemand uitgezonderd. Een nieuwe vraag volgde, over 'dat wat er niet mocht zijn.' 'Serieus meedoen, je concentreren', daarvoor was geen plek! En toen... toen werd het voelbaar, er hoefde niets meer te worden gezegd. In stilte werd de boodschap, de functie van het (groeps)gedrag helder. En de les erna... was er volop concentratie en stroomden de tranen rijkelijk tijdens een serieus groepsgesprek. Het mocht er allemaal zijn.

Docenten, mentoren en leerlingen laten stilstaan om in beweging te kunnen komen, dat is wat we doen tijdens een opstelling in de klas. We werken met een tafelopstelling. Iedereen doet mee, iedere leerling geeft zichzelf - in de vorm van een poppetje - een plek. Iedereen hoort erbij, ook de leerlingen die afwezig zijn. Samen kijken we naar de informatie die we zien en ook naar dat wat we niet zien, maar wat je wel zou verwachten. Als het onzichtbare, het onbewuste, zichtbaar wordt, als het door een ieder kan worden aangekeken, is het beter te hanteren en kan het groepspotentieel stromen. Dan ontstaat er echt beweging, beweging vanuit verbinding.

Een opstelling kan helpend zijn bij klassen/groepen waar:

Het voortdurend onrustig is
Samenwerken structureel moeizaam verloopt
Het niet veilig voelt
Conflicten zich lijken te herhalen
Pestgedrag een vanzelfsprekendheid lijkt te zijn
Voortdurend over grenzen wordt gegaan
Weerstand is tegen leren en/of verandering

Het werken met een opstelling is geschikt voor groepen vanaf groep 6 in het Primair Onderwijs, het Voortgezet Onderwijs en op Mbo- en Hbo-opleidingen. Om in te kunnen schatten of een opstelling helpend kan zijn voor de betreffende groep zal er eerst een gesprek plaatsvinden met de docent/mentor. Op basis van de verkregen informatie wordt een inschatting gemaakt of een opstelling het juiste instrument kan zijn. Voor meer informatie en/of interesse>